سیارات منظومه شمسی - فروشگاه های میهن

معنی کلمه سیارات منظومه شمسی

کره زمین هم جزئی از سیاره به شمار میرود که در محور بیضی مانندی به دور ستاره ای به نام خورشید در حال چرخش هست که به این سیستم سیاره ای عنوان منظورمه شمسی داده اند. در این حین سوالی که پیش می آید این است که کلمه منظومه شمسی (Solar system) یعنی چه؟

اگر بخواهیم به صورت دقیق به این سوال پاسخ دهیم، باید به نام خورشید در زبان لاتین اشاره کنیم که solis نامیده شده، اما این نام به Sol تغییر پیدا کرده و لازم به ذکر می باشد تا بدانید هر چیزی که به ستاره خورشید مربوط شود Solar یا خورشیدی می نامند. به همین علل میتوان عنوان سیارات منظومه شمسی را planets of the solar system دانست.

منظورمه شمسی چیست؟

سیستم منظورمه شمسی در کهکشان راه شیری واقع شده است. منظورمه شمسی از خورشید، و انواع سیاره ها نظیر عطارد، زحل، زهره، زمین، مریخ، مشتری، اورانوس، نپتون، ایکس و بعلاوه از ده ها قمر و میلیون ها سیارک، شهاب سنگ ها و دنباله دارها تشکیل شده است. که در ادامه بیشتر به آن می پردازیم. لازم به ذکر می باشد بدانید بزرگ تر از منظومه شمسی را هم میتوان در سیاره های دیگر کهکشان راه شیری مشاهده نمود ک به دور ستاره ای درحال چرخش هستند.

بسیاری از ستاره شناسان تصور می کنند که صدها میلیارد ستاره در کهکشان راه شیری واقع شده است و بعلاوه خود کهکشان راه شیری عضوی از 100 میلیارد کهکشان در عالم به شمار میرود که عظمتی نه چندان دارد.

سیاره های منظورمه شمسی

هنگامی که سیاره پلوتو در سال 1930 کشف شد بسیاری از ستاره شناسان بر این عقیده بودند که منظومه شمسی دارای 9 سیاره است. اما در سال 2006 اتحادیه بین المللی نجوم تصمیمی شگفت انگیز گرفت و این تصمیم بر این بود که سیاره پلوتو یک سیاره کوتوله محسوب می شود و منظورمه شمسی دارای 8 سیاره اصلی می باشد.

در این حین ستاره شناسان سعی نمودند تا بتوانند سیاره نهم را کشف کنند. در 20 ژانویه 2016 ستاره شناسان سیاره ای را کشف نمودند که جرمی حدود 20 برابر زمین و 5000 برابر پلوتو را داشت و به آن عنوان سیاره ایکس (X) را دادند.

نه سیاره اصلی بر اساس دورترین به نزدیک ترین:

• سیاره نهم ایکس (X)
• نپتون (Neptune)
• اورانوس (Uranus)
• زحل (Saturn)
• مشتری (Jupiter)
• مریخ (Mars)
• زمین (Earth)
• زهره (Venus)
• عطارد (Mercury)

ویژگی های کلی سیارات منظومه شمسی

به علت سنگلاخی بودن چهار سیاره نزدیک به خورشید یعنی مریخ، زمین، زهره و عطارد به عنوان سیاره خاکی از آن ها یاد می شود. بعلاوه به چهار سیاره دورتر یا بیرونی نظیر مشتری، زحل، اورانوس و نپتون به علت بزرگی آن ها نسبت به سیارات سنگلاخی عنوان سیارات جوویان را داده اند.

تقریبا تمامی سیارات منظورمه شمسی داردی ویژگی ها یکسانی هستند و معمولا از گازهای هیدروژن، هلیم و آمونیاک تشکیل شده اند؛ بعلاوه سطوح سنگی و خاکی کمتری دارند. گفتنی است بدانید تقریبا تمامی ستاره شناسان معتقداند که تمامی سیارات منظومه شمسی هسته جامد هم دارند.

لقب غول های گازی را سیاره مشتری و زحل به خود اختصاص داده اند و در این حین سیاره ارانوس و نپتون به علت دور بودنشان به خورشید لقب غول های یخی را به خود اختصاص داده اند.

سیاره عطارد

عطارد نزدیک ترین سیاره به خورشید و بعلاوه کوچکترین سیاره در منظومه شمسی محسوب می شود. عطارد تنها طی 88 روز مدار سالانه یا 365 روزه خود را تکمیل می نماید. از این رو میتوان گفت که سیاره عطارد تغییرات چشم گیری را در دمای شب و روز تجربه می نماید که حدودا به منفی 180 درجه و در روز به دمای 450 درجه سانتی گراد می رسد؛ علت این امر هم نزدیک بودن این سیاره به خورشید می باشد.

عطارد به علت کم بودن و نازک بودن جو اکسیژن، هلیم، پتاسیم، هیدورژن و سدیم نمی تواند مانع ورود شهاب سنگ ها به خود بشود و به همین علت ناهمواری هایی را در سطح این سیاره میتوان مشاهده نمود که علت آن برخورد شهاب سنگ ها به این سیاره می باشد.

اطالاعاتی که فضاپیما منسجر ناسا در طی تحقیقات چهار ساله اش درباره سیاره عطارد بدست آورده، میتوان به کشف یخ آب و ترکیبات آلی منجمد در قطب جنوب و فعالیت های آتشفشانی در این سیاره اشاره داشت که نقش بسزایی در تشکیل این سیاره دارد.

نکات سیاره عطارد

• کشف این سیاره به دوران رم باستان بر می شود.
• قطر سیاره عطارد به 4879.4 کیلومتر می رسد.
• نام و عنوان این سیاره از خدایان رومی الهام گرفته شده است.
• چرخش این سیاره به دور خورشید 88 روز می باشد.

سیاره زهره یا ونوس

سیاره زهره (ونوس) دارای اتمسفری ضخیمی می باشد که بیشتر از 96 درصد آن از دی اکسید کربن تشکیل شده است. ونوس یا زهره نام خود را از الهه عشق و زیبایی روم باستان گرفته و سیاره دوقلو زمین هم نامیده می شود که علت آن مقدار یکسان این دو سیاره می باشد.

تصاویری که از این سیاره به ثبت رسیده می تواند بیانگر این باشد که در سطح این سیاره کوه ها و آتشفشان هایی وجود دارد. این سیاره به علت جو غلیظ و سمی که از ابرهای اسید سولفوریک می گیرد، تشکیل شده است و همین امر باعث گرمتر شدنش می شود. از این رو میتوان گفت که این سیاره از سیاره عطارد گرمتر است اما دومین سیاره نزدیک به خورشید است!

دمایی که این سیاره ثبت کرده حدود 465 درجه سانتی گراد می شود و بعلاوه با فشار 92 باری که این سیاره دارد، میتوان گفت سیاره مناسبی برای زندگی انسان نمی باشد.

تنها ویژگی که این سیاره را با دیگر سیاره های موجود در منظومه شمسی درونی یا نزدیک جدا می نماید، چرخش این سیاره می باشد که از شرق به غرب صورت می گیرد.

نکات سیاره زهره

• کشف سیاره زهره یا ونوس در دوره یونانیان به ثبت رسیده است.
• قطر این سیاره به 12104 کیلومتر می رسد.
• هر روز این سیاره 241 روز نسبت به زمین طول می کشد.
• مداری که این سیاره دارد 225 روز می باشد.

سیاره زمین

سیاره زمین در فهرست سیارات منظومه شمسی در رده و رتبه سوم قرار داد و سومین سیاره ای محسوب می شود که به خورشید نزدیک است. بعلاوه 71 درصد این کره خاکی از آب تشکیل شده و تنها سیاره در حال حاضر حساب می آید که امکان زندگی در آن وجود دارد. جو سیاره زمین سرشار از نیتروژن و اکسیژن می باشد. فاصله ای که زمین با ستاره خورشید دارد حدود 306.61 میلیون کیلومتر است.

نکات سیاره زمین

• نام و عنوان سیاره زمین را از کلمه آلمانی Die Erde که به معنای خاک است گرفته شده است.
• قطر سیاره زمین به 12742 کیلومتر می رسد.
• چرخش زمین به دور خورشید 365 روز طول می کشد.

سیاره مریخ

چهارمین سیاره خاکی که بعد از زمین به خورشید نزدیک است، سیاره مریخ می باشد که مکانی سرد و بیابانی به شمار میرود که از غبار پوشیده است. اکسیدهای آهن این ذرات گرد و غباری را تشکیل داده اند که به همین علت این سیاره رنگ قرمز را به خود گرفته، بعلاوه شباهت هایی را میان مریخ و زمین میتوان مشاهده کرد که عبارت اند از: وجود کوه، حفره، صخره و دره اشاره داشت.

گفتنی است بدانید که شواهد و سندهایی درباره این سیاره وجود دارد که نشان می دهد رودخانه ها و حتی اقیانوس هایی در این سیاره وجود دارد. بعلاوه دانشمندان و ستاره شناسان تصور می کنند که در این سیاره موجودات زنده ای مانند باکتری ها و میکروب ها وجود داشته اند و بعلاوه شکل گیری موجودات زنده دیگری در این سیاره وجود دارد.

نکات سیاره مریخ

• این سیاره به وسیله یونانیان باستان کشف شده است.
• عنوان این سیاره را از نام خدایان بزرگ رومی الهام گرفته شده.
• قطر این سیاره به 6779 کیلومتر می رسد.
• مدت زمان یک روز در مریخ به 24 ساعت و 37 دقیقه ثبت شده است.

سیاره مشتری

غول پیکرترین و درخشان ترین سیاراتی که در منظورمه شمسی واقع شده است، میتوان به سیاره مشتری اشاره داشت که به گفته ناسا عظمت و بزرگی این سیاره دوبرابر سیارات دیگر است.علل وجود لکه های قرمز در این سیاره را میتوان به طوفانی غول پیکر وصل نمود که این طوفان به بیش از 16 کیلومتر می رسد.

نکات سیاره مشتری

• سیاره مشتری به وسیله یونانیان کشف شده.
• نام و عنوان این سیاره از فرمانروای خدایان رومی
• قطر مشتری به 139820 کیلومتر می رسد.
• برای اینکه این سیاره بتواند یک دور کامل، دور خورشید بزند؛ 12 سال زمینی زمان می برد.
• سرعت چرخش مشتری به خود 9 ساعت و 57 دقیقه زمینی می باشد.

سیاره زحل

از دیگر سیاره هایی که در منظومه شمسی وجود دارد میتوان به سیاره زحل اشاره داشت که سیاره ششم محسوب می شود. هنگامی که گالیله درباره این سیاره در دهه 1600 مطالعه نمود متصور شد که این سیاره از سه بخش تشکیل شده است. این خطا در بسیاری از دانشمندان وجود داشت که علتش حلقه هایی بود که در اطراف این سیاره وجود داشت.

اما کریستین هویگنس بعد از 40 سال بیان نمود که این دو دایره ای که در اطراف زحل واقع شده است، حلقه های این سیاره هستند و از سنگ و یخ تشکیل شده اند؛ اما هنوز دانشمندان از این موضوع مطمئن نیستند!

نکات سیاره زحل

• نام و عنوان این سیاره از خدای کشاوران انتخاب شده است.
• قطر این سیاره به 116460 کیلیومتر می باشد.
• برای اینکه سیاره زحل بتواند یک دور کامل، دور خورشید بزند؛ 29 سال و 5 ماه زمینی زمان می برد.
• سرعت چرخش زحل به خود 10 ساعت و 42 دقیقه زمینی می باشد.

سیاره اورانوس

هفتمین سیاره ای که در منظورمه شمسی وجود دارد، سیاره اورانوس می باشد. اورانوس از سولفید هیدروژن تشکیل شده است. این سیاره همچون سیاره زهره از شرق به غرب می چرخد. بسیاری از داشمندان و ستاره شناسان بر این باورند که حدود 4 میلیارد سال پیش، جسمی حدود دوبرابر زمین با سیاره اورانوس برخورد کرده است و به همین علت میتوان در این سیاره آسیب هایی را مشادهده نمود؛ بعلاوه تصور می کنند که سنگ و یخ در این سیاره وجود دارد.

این سیاره به علت وجود متان در اتمسفر سبز و آبی دیده می شود.

نکات سیاره اورانوس

• این سیاره در سال 1781 به وسیله ویلیام هرشل کشف شده است.
• قطر سیاره اورانوس به 51120 کیلومتر می باشد.
• نام و عنوان این سیاره از اساطیر باستانی بهشت الهام گرفته شده.
• چرخش سیاره اورانوس به دور خورشید، 84 سال زمینی طول می کشد.
• چرخش این سیاره به دور خود 17 ساعت و 14 دقیقه زمینی زمان احتیاج دارد.

سیاره نپتون

نپتون از دیگر سیاره های اصلی منظورمه شمسی به شمار میرود که 30 برابر بیش از زمین با خورشید فاصله دارد؛ به همین علت سیاره ای سرد است. بعلاوه هیدروژن 74، هیلم 25 و 1 درصد متان می تواند جو سیاره نپتون را تشکیل دهد و به همین علت می باشد که این سیاره به رنگ سبز در آمده.

سیاره نپتون در مدار اورانوس واقع شده است و در این مدار به قدری بی نظمی رواج دارد که ستاره شناس سرشناس فرانسوی یعنی الکسیس بووارد را به سمت باورهای غلطی برد؛ الکسیس بووارد متصور بود سیاره دیگری در حال چرخش و گرانش است.

نکات سیاره نپتون

• این سیاره در سال 1846 کشف شد.
• نام این سیاره از خدای آب رومیان الهام گرفته شده است.
• قطر این سیاره 49244 کیلومتر می باشد.
• مدت زمانی که این سیاره به ازاری سال زمینی دور خورشید طی می نماید، 165 سال است.
• روز یا چرخش این سیاره به دور خود 16 ساعت و 6 دقیقه زمینی می باشد.

سیاره پلوتو

سیاره پلوتو که به کوتوله سفید مشهور است در نهمین سیاره این فهرست واقع شده است؛ اما از جهات بسیاری این سیاره به دیگر سیارات شباهت ندارد. این سیاره از ماه هم کوچکتر است و بعلاوه مداری بیضوی دارد.

سیاره پلوتو در مدار نپتون واقع شده و اولین تفاوت این سیاره با دیگر سیارات را زمانی میتوان متوجه شد که در برخی نقاط مدار، سیاره پلوتو فراتر عمل می نماید و 17.1 درجه بالا یا پایین تر در حال چرخش است.

از سال 1970 تا 1999 سیاره پلوتو جزء نهمین سیارات منظومه شمسی محسوب میشد اما در 11 فوریه 1999 این سیاره از مدار نپتون خارچ شد و به عنوان دورترین سیاره شناخته شد؛ سپس به این سیاره عنوان کوتوله را دادند.

بسیاری از دانشمندان تور می کردند که کوتوله سفید را میتوان دنیای سردی دانست که سنگلاخ در آن پر است و بعلاوه جوی ناپایدار دارد. اما هنگامی که ماموریت New Horizons ناسا در سال 2015 جولای 14 با موفقیت روبرو شد؛ دید بسیاری از دانشمندان را نسبت به کوتوله سفید تغییر داد.

تصوراتی که دانشمندان نسبت به این سیاره داشتند، دید و نگاهی بیش از سگلاخ نبود؛ اما در این ماموریت متوجه شدند که پلوتو را یخچال های طبیعی، تپه های یخی و کوه های آب یخ تشکیل داده است.

نکات سیاره پلوتو

• این سیاره به وسیله کلاید تومبو در سال 1930 کشف نمود.
• نام این سیاره از خدای رومی به نام هادس الهام گرفته شده است.
• قطر سیاره کوتوله سفید به 2376.6 می رسد.
• مدت زمانی که این سیاره طول میکشد تا به دور خورشید بچرخد، 248 سال زمینی طول می کشد.
• این سیاره به مدت 6 روز و 4 ساعت و 36 دقیقه زمینی طول میکشد تا به دور خود بچرخد.

سیاره ایکس

بسیاری از محققان و ستاره شناسان بر این باور رسیدند که سیاره دیگری وجود دارد که به دور خورشید می چرخد. در این حین ستاره شناسان در سال 2016 با سیاره نو مواجع شدند که 10 برابر بزرگتر از زمین و بعلاوه 300 الی 1000 برابر دورتر از زمین به دور محور خورشید در ال چرخش است که به آن سیاره نهم یا ایکس را عنوان داده اند.

در واقع دانشمندان قادر به تماشا این سیاره نبودند اما با وجود کمربند کوییپر توانستند متوجه شوند که سیاره دیگری در مدار بیضوی خورشید واقع شده است.