منچسترسیتی همه، ما هیچ، ما نگاه! - فروشگاه های میهن

احسان محمدی| در قرنطینه مستند منچسترسیتی، همه یا هیچ را دیدم. حتی اگر طرفدار منچستریونایتد هستید و آبی ها را هنوز همسایه پر سر و صدا می دانید هم این مستند هفت قسمتی را ببینید. در این روزهایی که فوتبال تعطیل است این مستند چیزی شبیه وصف العیش، نصف العیش است.

دوربین زوایایی از این باشگاه و فوتبال انگلستان را نشان می دهد که پیش از این ندیده یا کمتر دیده ایم. رختکن معمولاً قلمرو سرمربی است. حریم سلطان! اما در این مستند لحظات نابی از شادی ها، غم ها، امیدها و ناامیدی های بازیکنان منچسترسیتی به نمایش گذاشته می شود. حتی وقتی بعد از شکست خانگی 3-2 مقابل منچستریونایتد بازیکنان با هم بحث شان می شود و تقصیر را گردن همدیگر می اندازند و پپ گواردیولا می گوید: شات آپ!

سال 96 در یک برنامه ورزشی بحث شخصیت مربیان عظیم و کاریزمای آنها شد. گفتم که شناخت عموم ما از مربیان عظیمی مانند فرگوسن، آنجلوتی، لیپی، مورینیو، ونگر، کاپلو و ... به تصویرهای تلویزیونی برمی شود. قاب های حاشیه مسابقه. در حالیکه حتی گواردیولا هم در لحظاتی پرخاشگر می شود و توهین می نماید. یکی از سرمربیان لیگ برتر که در برنامه بود حرفم را قطع کرد و گفت که دارم به یک جنتلمن مثل گواردیولا توهین می کنم و بهتر است از طرفداران او عذرخواهی کنم!

در این مستند که ستون آن پپ گواردیولاست اتفاقاً در خلال ملاقات آرسنال و ونگر دو نفر با هم درگیر می شوند و گواردیولا چند بار به او می گوید خفه شو و دهانت را ببند!

البته مفهوم و تیزی واژه ها در فرهنگ های مختلف فرق می نماید. دو نفر بعد از همان بازی با هم دست دادند. اینجا احتمالاً کار به یک دعوایی خونین می انجامید. قصد تعریف مستند را ندارم اما بعد از دیدن آن و موارد مشابهی در سال های گذشته فکر کردم چرا باشگاه های فوتبال در ایران - دستکم مدعیان- چنین مستندهایی نمی سازند؟

زمان حضور بلاژویچ مستندی از تیم ملی در راستا جام جهانی 2002 ساخته شد که جذاب بود. ولی آخرین مستندی که در این حوزه دیدم مردان پرسپولیس به کارگردانی مهدی زریباف است که ماجرای قهرمانی دراماتیک پرسپولیس با افشین قطبی در اولین حضورش را نشان می داد. اتفاقاً در آن مستند هم دیدیم شخصیت اتوکشیده و بسیار مودب افشین قطبی در رختکن یکی دو واژه منشوری گفت و با مشت به وایت برد کوبید و واژگونش کرد و از مدافع خواست قلم پای بازیکن حریف را خرد کند!

یک تصویر واقعی از رقابت ورزشی، بدون روتوش و بزک. گرچه می توان حدس زد همان مستند 57 دقیقه ای بارها جرح و تعدیل شده و احتمالاً کسانی بعد از نمایشش هم دلخور شده اند که من را کم نشان داده ای یا دیگری را زیادی!

ساخت چنین مستندهایی در فضای ایرانی سخت است. می فهمم که گله ها و خرده فرمایش ها و سانسورها به خاطر مصلحت اندیشی و بودجه و تعدد تصمیم گیران و عوض شدن مدیران باشگاه ها و تفاوت سلیقه ها ... مستندساز را به مرز جنون می کشاند اما اگر خوب ساخته شود مثل یک سند تاریخی قابل استناد است. چرا از پرسپولیس و برانکو، کی روش و تیم ملی، شفر و استقلال، سپاهان و قلعه نویی، تراکتور و انبوه مربیان نامدارش و ... چیز زیادی جز تصاویر دوربین های رسمی صدا و سیما یا لایو و استوری بازیکنان نمی بینیم؟ یک مستند که دوربین فقط روی زمین بازی تمرکز نکند.

در همین مستند منچسترسیتی همه یا هیچ، می بینیم بازیکنان فوتبال صرفاً عروسک هایی نیستند که پول خوب می گیرند و مدام در حال عشق و حال هستند. آنها مصدوم می شوند، زیر فشار گریه می نمایند، در سرمای کُشنده تمرین می نمایند، گرفتار مسائل خانوادگی هستند و ... در این مستند برش هایی از یک باشگاه را می بینیم. اینکه برای عظیم شدن و کسب افتخار در یک باشگاه صرفاً طرفدار زیاد یا غیرت و تعصب کافی نیست و چطور پشت سر گواردیولا یک تیم از مدیران و کارکنان کوشش می نمایند که او البته بارها از آنها قدردانی می نماید.

در ابتدا نوشتم که حتی اگر طرفدار منچستریونایتد هستید این مستند را ببینید. اما حتی اگر هیچ علاقه ای به فوتبال هم ندارید و بازیکنان را نمی شناسید هم این مستند را ببینید. از آن می شود یاد گرفت. فوتبال خیلی وقت ها درس زندگی می دهد ...