نخبگان سیاسی پس از انقلاب اسلامی در ایران - فروشگاه های میهن

به گزارش گروه سیاسی خبرنگاران، با شکل گیری نظام سیاسی جمهوری اسلامی ایران، دغدغه توسعه و پیشرفت همیشه در میان نخبگان اجرایی ایران وجود داشته است. از آنجا که در ایران جامعه عموما ضعیف و تشکل نیافته است، مسئولیت تحول ساختاری بر عهده نخبگان خواهد بود؛ اما باید دید که این نخبگان تا چه اندازه در این راستا پیروز بوده¬اند؟ ایا توانسته¬اند مقداری از موانع توسعه کشور را بردارند یا اینکه خود با اعمال و افکارشان مسئله ای بر مسائل موجود افزوده¬اند؟ همه این پرسش ها احتیاج به تحقیقات مفصل و مبسوطی دارد تا جایگاه این نخبگان را در فرایند توسعه کشور ایران را مشخص کند. اساسی¬ترین نقش نخبگان سیاسی در نهادینگی سیاسی جامعه، مشروعیت بخشیدن به ارزش¬ها و نهاد های نوی است که اصول و مبانی همکاری و همزیستی عمومی را تبیین می¬نمایند و به کنش و تصمیم سیاسی، خصلتی ملی- اخلاقی می¬بخشند. لازمه پیشرفت سیاسی در ایران ایجاد و تقویت یک نظم دموکراتیک است. در سایه چنین نظمی انتظار می¬رود که تدوین، اجرا و نظارت بر برنامه¬های پیشرفت در کشور حالتی مشارکتی¬تر به خود بگیرد و تخلف از برنامه¬ها و قوانین کاهش یابد. نخبگان سیاسی قادر خواهند بود با استفاده از فرصت¬ها و ظرفیت¬های داخلی نظام سیاسی و قانونی جمهوری اسلامی ایران، در عرصه سیاست کشور تحرک و پویایی معقول و منطقی ایجاد نمایند و نقاط ضعف موجود را رفع و در مواقعی تبدیل به نقطه قوت نمایند. نکته قابل توجه در این میان این است که، در شرایط فعلی ترسیم شرایط مطلوب نمی¬تواند یاری قابل توجهی به تحقق پیشرفت سیاسی ارائه دهد، بلکه ضروری است شرایط مقدور، هدف پیشرفت سیاسی تصور گردد. ابزار ها و سازوکار های تجربه شده توسعه سیاسی در سایر کشور های پیشرفته سیاسی با درصدی از بومی¬سازی می¬تواند به نحو پیروزیت¬آمیزی در جامعه ایران و از سوی نخبگان سیاسی مورد عمل و نهادینه شدن واقع گردد.

نخبگان سیاسی باید ضرورت توسعه سیاسی را درک و چارچوب و عناصر توسعه سیاسی معیار در درون نظام سیاسی جمهوری اسلامی را مشخص نمایند و به صورت تدریجی، مفهوم پیشرفت سیاسی را به دالّ مرکزی گفتمان پیشرفت در ایران تبدیل نمایند. در این راستا تعادل¬بخشی میان دو سطح پیشرفت مالی و پیشرفت سیاسی، ضرورت دارد. ارزش و مرز های آزادی فردی احتیاج به بازتعریف و ارائه تفاسیر نو از فردیت و محدوده آزادی های شهفرایندان دارد. حوزه عمومی احتیاج به تقویت به وسیله نهادسازی از پایین دارد. روح انتقادی در درون جامعه و نظام سیاسی باید تقویت گردد و هزینه¬های سیاسی و حقوقی نقد مثبت و سازنده تقلیل یابد. نخبگان سیاسی نیز باید گرایش عملی به قانون به وسیله تنقیح نظام قوانین و پالایش آن از موانع پیشرفت سیاسی، رعایت اصول عدالت و انصاف سیاسی داشته باشند تا فرهنگ سیاسی جامعه به سمت بلوغ بیشتر متمایل گردد.

یادداشت: امین دهقان