پلاسمای بهبودیافتگان کرونا، پادتن ویروس شاخ دار - فروشگاه های میهن

به گزارش خبرنگاران به نقل از ایرنا، یک سال است که دنیا در تب کرونا می سوزد و هنوز مرهمی و دارویی که بتواند این درد دنیای را تسکین دهد، فراوری نشده است و همچنان دنیا مات مبهوت مانده است که بالاخره با این ویروس شاخدار چه کند؟ هرروز شمار زیادی مبتلا می شوند و تعدادی از بین می فرایند، بی آنکه امید آنچنانی احساس شود.

گرچه واکسن هایی هم در چند کشور محدود دنیا مجوز تزریق گرفته اند و در مراحل تزریق عمومی قرار دارند، اما باید دید که در عمل نتیجه چه خواهد شد. درمان هم آنچنان افاقه ای نداشته و داروی خاصی برای این بیماری هنوز وارد بازار نشده است. هنوز بشر با همه علم و دانشی که دارد و با پژوهش های گسترده ای که در یک سال گذشته در خصوص شناخت و درمان این بیماری اجرا شده است، به درمان قطعی و خاصی نرسیده و

کوشش ها برای یافتن درمان های جدید و نتیجه بخش ادامه دارد.

در این شرایط سازمان بهداشت دنیای پلاسمای بهبود یافته های کرونا را که حاوی پادتن این بیماری است، به عنوان راه حلی برای درمان تایید نموده و نتایج آن نیز تقریبا موثر واقع شده است. این در حالی است که در کشور ما استقبال بهبود یافتگان کرونا برای اهدای پلاسما، این اکسیر حیات بخش، بسیار اندک است.

فقط دو درصد از بهبودیافته ها، پلاسما اهدا می نمایند، اهدایی که می تواند نجات دهنده جان مبتلایان به کرونا باشد، شاید در این بین نداشتن اطلاعات کافی در زمینه اهدای پلاسمای بهبودیافته ها و بعضی باورهای نادرست و از سویی اطلاع رسانی نادرست و نبود حمایت هایی که باید از اهدا نماینده صورت گیرد، منجر به استقبال کم بهبودیافته ها شده است.

از سویی دیگر ممکن است بعضی از مبتلایان به کرونا که لباس عافیت به تن نموده اند، بخواهند پلاسما اهدا نمایند، اما شرایط اهدای پلاسما را ندارند همه این عوامل دست به دست هم داده و منجر به کاهش آمار اهدا نمایندگان پلاسمای بهبودیافته ها شده است. این در حالی است که بارها از سوی متخصصان خون، مسئولان انتقال خون و دیگر کارشناسان ذیربط تاکید شده است که هیچ گونه تهدیدی فرد بهبود یافته را با داشتن شرایط لازم برای اهدای پلاسما تهدید نمی نماید.

همان طور که گفته شد، در حال حاضر یکی از روش های نجات افراد مبتلا به کووید 19، استفاده از پلاسمای خون بهبود یافتگان این بیماری است. پس از مدتی پلاسمای افراد بهبود یافته فاقد ویروس می شود، ولی همچنان سرشار از آنتی بادی هایی است که در درمان بیماران بدحال موثر است.

آنتی بادی ها یا پادتن های فراوری شده توسط بیماران بهبود یافته سیستم ایمنی بدن بیماران جدید را تا زمانی که سیستم ایمنی بدن بیمار بتواند پادتن خود را فراوری کند، تأمین و تقویت می نماید و افراد بهبود یافته به شکرانه به دست آوردن مجدد سلامت، می توانند در این امر خیر شرکت نمایند و بدون آنکه نگران کم خونی باشند، به صورت ماهیانه اهدای پلاسما نمایند.

شرایط کرونا در کشورهای مختلف

بر اساس آخرین آمارهای اعلام شده تا به امروز در دنیا 73میلیون و 284 هزار و 571نفر به کرونا مبتلا شده اند که

از این تعداد یک میلیون 630هزار و 328نفر جان خود را از دست داده اند. سه کشور آمریکا، برزیل و هند دارای بیشترین آمار فوت شده ها هستند.

کشورهای آمریکا، هند، برزیل، روسیه، فرانسه، انگلستان، ترکیه، ایتالیا، اسپانیا و آرژانتین هم به ترتیب دارای بیشترین آمار مبتلایان به کرونا هستند. در ایران هم در مجموع تا کنون یک میلیون 123هزارو 474 نفر مبتلا شده اند و 52هزارو 670 نفر هم متاسفانه فوت نموده اند.

قدمت پلاسما درمانی

پلاسما درمانی قدمتی بیش از یک قرن دارد، در 1890 میلادی از این روش برای درمان بیماری دیفتری استفاده شده است، روشی که در دهه های اخیر برای درمان سارس، مرس و ابولا هم استفاده شده، اما حالا با یافته های جدید بسیاری از کشورها در حال تحقیق روی این روش درمانی هستند تا از میزان اثربخشی آن روی بیماری کووید 19 مطمئن شوند.

آنچه در حال حاضر می توان به طور قطعی در خصوص درمان بیماری کووید 19 مطرح نمود، این است که روش های مختلف در دنیا در مرحله تحقیق و کارآزمایی بالینی قرار دارند و تا به امروز هیچ داروی قطعی و اختصاصی برای آن معرفی نشده است.

در این شرایط پلاسما درمانی به عنوان یکی از روش ها می تواند روزنه ای امیدبخش برای دنیا باشد و اگر همانند سارس، مرس و ابولا در خصوص کووید 19 هم تاثیر بگذارد، قدر مسلم میزان مرگ و میر دنیای ناشی از این ویروس نوپدید را به طور جدی و قابل توجه کم خواهد نمود.

پلاسما چیست؟

بخش مایع خون، پلاسما نام دارد که 55 درصد خون بدن انسان را تشکیل می دهد. یکی از اجزای بسیار مهم پلاسما پادتن (آنتی بادی) است که برای مقابله با عوامل عفونی لازم است. در افرادی که مبتلا به بیماری عفونی می شوند، میزان فراوری این پادتن ها افزایش یافته و استخراج این مواد از بدن می تواند در درمان سایر بیماران موثر باشد.

بهبودیافتگان کرونا 13هزار و 100 واحد پلاسما اهدا کردند

در همین زمینه سخنگوی سازمان انتقال خون گفته است: تا 21 آذر ماه جاری نزدیک به 16هزار بهبود یافته کرونا که از اول اردیبهشت تا کنون برای اهدای پلاسما به مراکز انتقال خون سراسر کشور مراجعه کردند، 13 هزار و 100 بهبود یافته شرایط اهدای پلاسما را داشتند و پیروز به اهدا شدند.

بشیر حاجی بیگی اضافه نمود: متاسفانه آمار اهدا نمایندگان پلاسما بهبودیافتگان در مقایسه با آمار مبتلایان بسیار پایین تر از حد انتظار است و فقط دو درصد از بهبودیافته ها پلاسما اهدا می نمایند و بیشترین میزان مراجعه بهبود یافتگان کووید19 برای اهدای پلاسما مربوط به استان های تهران، اصفهان، خوزستان، آذربایجان غربی، یزد، خراسان رضوی و مازندران است.

سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: اکنون در 25 استان در مراکز انتقال خون، پلاسمای بهبودیافتگان کرونا دریافت می شود و هنوز در 6 استان شامل لرستان، ایلام، کردستان، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمدو چهارمحال بختیاری مرکز دریافت پلاسمای بهبودیافتگان کرونا نداریم.

کلانشهرها، بالاترین آمار اهدای پلاسما

سخنگوی سازمان انتقال خون یادآورشد: آمار مبتلان به کرونا افزایش یافته و از سویی دریافت پلاسما بهبودیافته ها توسط مبتلایان در سه روز نخست ابتلا حیاتی است می تواند آنها را از مرگ نجات دهد و همچنین درخواست بیمارستان برای دریافت پلاسمای بهبودیافته ها بخصوص در کلان شهرها بالاست و بهبودیافته ها به شکرانه سلامت خود و با هدف نجات جان مبتلایان به کرونا اقدام به اهدای پلاسما نمایند.

حاجی بیگی اضافه نمود: درخواست پلاسما بهبودیافتگان کرونا برای بیماران مبتلا به کرونای بستری شده در بیمارستان ها با درخواست پزشک معالج انجام می شود و دریافت پلاسما در سه روزه نخست ابتلا برای این بیماران حیاتی است.

وی با بیان اینکه پلاسمای بهبود یافتگان کرونا اکنون به عنوان یک درمان در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد، گفت: با گذشت چندین ماه از شیوع کرونا و با توجه به افزایش میزان شیوع ویروس در ماه های اخیر، تقاضا از سوی بیمارستان ها برای دریافت پلاسمای بهبود یافتگان افزایش یافته و باید تامین این تقاضا محقق شود.

سخنگوی سازمان انتقال خون گفت: متاسفانه آمار اهدا نمایندگان پلاسمای بهبودیافتگان در مقایسه با آمار مبتلایان بسیار پایین تر از حد انتظار است و فقط دو درصد از بهبودیافته ها پلاسما اهدا می نمایند و بهبودیافتگان پلاسما 28 روز بعد از بهبودی می توانند پلاسما اهدا نمایند.

وی توضیح داد: از بهبودیافتگان پلاسما می خواهیم با توجه به اینکه با گذر زمان میزان پادتن فراوریی در خون آنها کاهش می یابد و دو ماهه ابتدای بعد از بهبودی بهترین زمان ممکن برای اهدای پلاسما است، برای اهدای پلاسما به مراکز انتقال خون مراجعه نمایند و به یاری هموطنان بیمار بشتابند.

حاجی بیگی خاطرنشان کرد: در تهران بهبود یافتگان کرونا برای اهدای پلاسما می توانند به مرکز انتقال خون استان تهران واقع در خیابان وصال شیرازی و مرکز نوآوری سازمان انتقال خون جنب برج میلاد و در مراکز استان ها هم می توانند به مرکز انتقال خون مراجعه نمایند و به یاری مبتلایان به کرونا بشتابند.

وی با بیان اینکه همه بهبود یافته ها شرایط اهدا را ندارند، گفت: سن اهدا باید بین 18 تا 60 سال باشد، این در حالی است که میانگین سن مبتلایان بستری شده به ویروس کرونا در بیمارستان ها 45 تا 50 سال است.

حاجی بیگی اضافه نمود: بانوانی که سابقه زایمان دارند ممکن است که پلاسمای آنها برای استفاده بیماران مبتلا به کرونا عوارض داشته باشد، اما پلاسمای این بانوان برای فراوری دارو می تواند مناسب باشد، اما برای مصرف مستقیم برای بیماران ممنوع است، از این رو این گروه از بانوان از اهدای پلاسما برای مصرف مستقیم در بیماران معاف هستند. اما خانم هایی که سابقه بارداری ندارند یا مجرد هستند و همچنین آقایان بین سنین 18 تا 60 سال برای اهدای پلاسما در اولویت هستند.

بر اساس اظهارات سخنگوی سازمان انتقال خون بهبود یافتگانی که دارای فشار خون، دیابت یا بعضی علایم دیگر هستند، شرایط اهدای پلاسما را ندارند.

روش اهدای پلاسما

این پادتن های ارزشمند با روشی بنام پلاسمافرزیس استخراج می شوند. در طی این فرآیند، خون کامل از اهدانماینده گرفته می شود، سپس پلاسمای آن جدا می شود و گویچه های قرمز، سفید و سایر اجزاء خون مجددا به اهدانماینده برگردانده می شود. این فرآیند حدود 30-45 دقیقه طول می کشد.

با گذشت زمان پس از بهبودی، مقدار این پادتن ها در بدن فرد بهبود یافته کاهش می یابد و بالطبع اثربخشی این روش درمانی هم کاهش می یابد. بنابراین زمان مراجعه فرد داوطلب و بهبود یافته حیاتی است، در حین پلاسمافرزیس ابتدا پزشک مسئول در محیطی کاملا خصوصی در ارتباط با سابقه تندرستی اهدا نماینده، سوالاتی می پرسد و سپس او را به دقت معاینه می نماید.

چه زمانی بهبود یافته کرونا می تواند پلاسما اهدا کند؟

افرادی که مبتلا به این بیماری شده باشند پس از گذشت 28 روز از بهبودی و برطرف علائم بیماری می توانند برای اهدای پلاسمای خون اقدام نمایند.

شرایط عمومی اهدای پلاسما

شرایط عمومی اهدای این پلاسما مانند اهدای خون است و شخص اهدا نماینده باید کارت ملی همراه داشته و محدوده سنی وی 18 تا 60 سال باشد. کلیه مراحل و شرایط ثبت نام و پذیرش اهدا نماینده دقیقاً مانند اهدای خون کامل است.

شرایط اختصاصی اهدای پلاسما

شرایط اختصاصی اهدای پلاسمای کوید 19 عبارت است از: ارائه مستندات مربوط به ابتلای بیماری از جمله نتیجه آزمایش PCR، نتیجه آزمایش های سرولوژیک، مستندات بستری در بیمارستان و یا عکس سی تی اسکن ریه که توسط اهدا نماینده ارائه می شود.

- حین اهدا ابتدا پزشک مسوول در محیطی محرمانه در ارتباط با سابقه تندرستی اهدانماینده سوال می پرسد.

- طبق ضوابط سازمان انتقال خون مصرف داروهای ضد فشار خون مشروط بر کنترل شدن فشار خون و عدم وجود عوارض این بیماری مانند عوارض قلبی، بلامانع است.

- بیماران مبتلا به دیابت در صورتیکه قند خون شان کنترل شده باشد، طی یک ماه اخیر تغییر دوز دارو نداشته باشند و عوارض دیابت به وجود نیامده باشد می توانند پلاسمای خود را اهدا نمایند.

- مصرف آسپرین سبب منع اهدای پلاسما نمی شود و کسی که حین بستری آنتی بیوتیک مصرف می نموده نیز می تواند پلاسمای کووید خود را اهدا کند.

- طبق استانداردهای سازمان انتقال خون ایران میزان هموگلوبین قابل قبول در آقایان 13 تا 17.5 و میزان قابل قبول هموگلوبین در خانم ها حداقل 12.5 است.

- طبق دستور العمل ها تمامی اهدانمایندگان در ابتدا و انتهای فرآیند توسط پزشک از نظر ضربان قلب، فشار خون، تعداد تنفس و دمای بدن کنترل می شوند.

- برای دریافت پلاسما ابتدا محل رگ در بازوی اهدانماینده ضدعفونی می شود و نمونه خون اهدا نماینده برای انجام آزمایشات لازم جمع آوری می شود و بر روی آن تمام آزمایش های غربالگری که بر روی اهدا نمایندگان خون کامل صورت می گیرد از قبیل آزمایش هپاتیت B، C و ایدز و بیماری سیفلیس انجام می شود.

- پس از ضد عفونی سطح پوست، سوزن متصل به ست یک بار مصرف وارد رگ اهدا نماینده می شود و از این طریق خون وارد ست می شود و پس از جدا سازی پلاسما به وسیله همان رگ، خون و سایر اجزای آن غیر از پلاسمای حاوی آنتی بادی، به بدن برمی شود.

- حجم پلاسمای جمع آوری شده 500 سی سی است و با توجه به اینکه بیشتر آن آب است در عرض 48 ساعت در بدن جایگزین می شود.

- طبق دستور العمل های استاندارد هر اهدانماینده می تواند بعد از یک ماه و تازمانی که میزان آنتی بادی در بدنش مناسب است و اگر سابقه اهدای خون کامل داشته باشد پس از 8 هفته برای اهدای مجدد اقدام کند.

نکاتی که اهدا نمایندگان پلاسما باید بدانند

شب قبل از اهدا حمام کنید و مایعات بدون الکل به دفعات مصرف کنید، از 24 ساعت قبل از اهدا حتی المقدور از مصرف تخم مرغ و غذاهای چرب پرهیز کنید.

حتما به مدت 15 دقیقه در محل خونگیری استراحت کنید، نوشیدنی و مواد خوراکی را که در اختیار شما قرار می گیرد میل کنید و پس از سرانجام اهدا پلاسما حداقل به مدت 4 ساعت به پوششی که خونگیر بر روی بازوی شما قرار داده است، دست نزنید.

بعد از اهدا برای جبران مایعات بدن مقدار زیادی (حدود 8 لیوان) نوشیدنی دریافت کنید. (ترجیحا چای، قهوه یا نوشابه های تحریک نماینده نباشد)، یک ساعت از استعمال دخانیات امتناع کنید و تا حداقل 4 ساعت بار سنگین حمل نکنید و تا 24 ساعت فعالیت های غیر معمولی و استرس زا انجام نداده و روز خود را به آرامی بگذرانید.

در صورتیکه از زمان بهبودی کامل بیش از 14 روز و کمتر از یک ماه گذشته است، به مرکز نوآوری سازمان انتقال خون واقع در بزرگراه شیخ فضل اله نوری- تقاطع بزرگراه شهید همت- جنب برج میلاد- سازمان انتقال خون ایران مراجعه کنیدواگر از زمان بهبودی بیش از یک ماه گذشته است، به مرکز جامع اهدا واقع در خیابان وصال شیرازی-بالاتر از تقاطع خیابان طالقانی مراجعه کنیدو برای کسب اطلاعات بیشتر هم می توانید با شماره تلفن 88992590تماس بگیرید.