کرونای انگلیسی خطرناک تر از نسخه چینی - فروشگاه های میهن

با ما همراه باشید و با تور چین ارزان از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

تقریبا هیچ محفل علمی، حتی سازمان جهانی بهداشت نمی دانند که دقیقا چه اتفاقی در جزیره رخ داده و چه بر سر ویروس کرونا آمده اما تقریبا همه یقین دارند جهشی در این ویروس روی داده که آن را از ویروسی که در ماه های اخیر بود و می شناختیم، خطرناک تر نموده است.

وزیر بهداشت انگلیس گفته است شیوع گونه جهش یافته کرونا از کنترل دولت خارج شده و چاره ای به جز تشدید محدودیت ها نیست، سازمان جهانی بهداشت نیز قول داده تا اطلاعات بیشتری در مورد ویژگی های ویروس جهش یافته به دست بیاورد و مردم جهان را آگاه کند اما بسیاری از کشورها تصمیم گرفته اند قبل از این که موضوع به فاجعه ای جهانی تبدیل گردد از شیوه قطع ارتباط با انگلیس استفاده نمایند.

کشورهای بلژیک و اتریش برای ممنوعیت سفرهای هوایی و زمینی به انگلیس برنامه ریزی نموده اند و دولت های هلند و ایرلند نیز پروازها از مبدا این کشور را تا اطلاع ثانوی متوقف نموده اند.

شرکت هواپیمایی کی ال ام نیز همه هواپیماهای خود را بدون مسافر از انگلیس خارج نموده و شرکت ریلی یورو استار نیز سفرهای میان لندن، بروکسل و آمستردام را معلق نموده است حتی عربستان سعودی، حج عمره زائران خارجی را تعلیق و همه پروازهای بین المللی را لغو کرد تا به این ترتیب، انگلیس بعد از چین، ایتالیا و اسپانیا، حتی کشور خودمان که در برهه های مختلف این انزوای کرونایی را تجربه کردند، این بار در قرنطینه ای دولایه قرار بگیرد؛ اول قرنطینه ای که جهان برایش تدارک دیده و دوم قرنطینه داخلی که باعث می گردد میلیون ها نفر در انگلیس، ولز و اسکاتلند در آستانه سال نو مسیحی در خانه بمانند.

از تهران تا لندن در راستا هوایی، 4436کیلومتر معادل 8.5ساعت راه است، ولی اتفاقاتی که با سرعت در انگلیس در جریان است این فاصله ها را بی معنی نموده، چنانچه حالا خیلی ها در ایران، جایی که هنوز با مرگ های روزانه سه رقمی دست و پنجه نرم می گردد و دیروز باز هم 6000 نفر کرونا مثبت شدند، نگرانند که نکند ویروس جهش یافته انگلیسی به طریقی وارد کشور گردد و ماجراهای کرونا در ایران را از آنی که هست پیچیده تر کند البته بگوییم که شهرام آدم نژاد، معاون حمل و نقل وزیر راه و شهرسازی کشورمان دیروز قاطعانه بیان کرد به هیچ عنوان پرواز رفت و برگشت میان ایران و انگلیس (تهران - لندن - منچستر) انجام نمی گردد و به دستور ستاد ملی مقابله با کرونا این وضع تا دو هفته ادامه دارد و ما نیز به جرگه کشورهای مراقب پیوسته ایم.

کاری نداریم که عده ای در کشورمان با نقاب پزشک در فضای مجازی تبلیغ می نمایند که این نگرانی ها همه بی فایده و نوعی سیاسی کاری است تا تنور وحشت را گرم نمایند یا تلاشی است از سوی واکسن سازها که اگر مردم واکسن زدند و دوباره به کرونا مبتلا شدند از زیر بار مسؤولیت فرار نمایند، ولی کسانی که واقعا صاحب نظرند و اهل تحقیق و پژوهش همگی معتقدند باید این جهش انگلیسی را خوب رصد کرد و باید مراقب اوضاع بود تا نکند از جایی که فکرش را نمی کردیم ضربه بخوریم.

ویروس جدید چه می نماید؟

انگلیسی ها نام ویروس کرونای جهش یافته جدید را VUI-202012/01 گذاشته اند که به گفته سوزان هاپکینز یکی از متخصصان مرکز بهداشت عمومی بریتانیا اولین بار در شهریور - مهر سال جاری در بدن یک بیمار مشاهده شد، ولی توالی کامل ژنوم آن (ساختار ژنتیک ویروس) در آبان - آذر شناسایی شد.

گویا اوایل این ویروس ویژگی خاصی از خود بروز نمی داده، بنابراین محققان آن را در زمره جهش های متعددی که یک ویروس می تواند داشته باشد، حساب کردند، اما از اواخر آذر یعنی همین روزهای اخیر از خود پرسیدند که چرا با وجود افزایش محدودیت های عمومی، سرایت ویروس در بعضی مناطق کاهش نیافته است.

وقتی این جرقه در ذهن محققان زده شده آنها دست به کار انجام تحقیقات بالینی، رفتاری و تعیین توالی ژنوم ویروس کرونا شدند که تعیین شد خوشه ای از نوع جدید ویروس کرونا در حال گسترش است.

این خلاصه چیزی است که در انگلیس رخ داده و حالا گفته می گردد این گونه جدید شناسایی شده نسبت به ویروس قبلی کرونا تا 70 درصد بیشتر قابلیت انتقال دارد.

البته طبق گزارشی که گاردین به نقل از متخصصان این کشور منتشر نموده آنها بر این باورند که به نظر نمی رسد جهش جدید، خطر بیماری شدید یا نرخ مرگ و میر را افزایش دهد. حتی موگ سیویک، عضو گروه مشاوره ای تهدیدهای ویروس های تنفسی جدید و نوپدید این جهش ژنتیک را عادی قلمداد نموده و گفته است تا به امروز بیش از 4000جهش در ویروس کرونا رخ داده که تعداد انگشت شماری از آنها مهم بوده اند.

با این حال اما استوارت نیل، استاد ویروس شناسی در کالج کینگ لندن به گاردین گفته است گونه جدید ویروس، واگیردارتر است و می تواند با کارایی بیشتری گسترش پیدا کند، اما چرا هنوز در موردش ایده ای نداریم؟

در واقع مثل اوایل ظهور ویروس کرونا در جهان که یک سال از آن می گذرد، در مورد رویداد جدید در انگلیس هم هنوز اتفاق نظر وجود ندارد؛ ولی آنچه دانشمندان را نگران نموده تغییر در پروتئین سنبله ویروس جهش یافته است که اجازه می دهد ویروس با شدت بیشتری به سلول های ریه، گلو و حفره بینی نفوذ نمایند.

آیا باید نگران باشیم؟

صندلی پانزدهم ایران در جدول جهانی ابتلا به کرونا، با بیش از یک میلیون و 150هزار مبتلا و بیش از 53هزار قربانی این اجازه را به ما می دهد که لااقل درباره آنچه در قاره سبز رخ می دهد حساس باشیم، ولی این که آیا مجازیم درباره آن نگران باشیم و به وحشت بیفتیم نکته ای است که متخصصان به آن پاسخ می دهند.

ابتدا بگوییم جهش که در زبان علمی به آن موتاسیون می گویند یک تغییر ژنتیک است که اگر به تعداد زیاد در یک ویروس روی دهد صفات زیستی آن را تغییر می دهد. به عبارت دیگر جهش ها تغییراتی در توالی دی ان ای هستند و می توانند در هر بخشی از دی ان ای رخ دهند.

این ساده ترین توضیحی است که می توان درباره جهش ژنتیک ویروس کرونا ارائه کرد؛ جهشی که حسین کیوانی، ویروس شناس و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران می گوید ویروس کرونا بر اثر تکثیرهای مکرر دچار تغییر جزئی یا جهش در ژن های خود شده که البته از نظر بالینی مسئله ای جدید برای انسان ایجاد نمی نماید.

او به ایرنا گفته است بعضی جهش ها ویروس را به سمت ملایم تر شدن سوق می دهد و بیماری زایی آن را کمتر می نماید چون در ذات ویروس تغییر اساسی ایجاد نمی نماید.

علیرضا ناجی، رئیس آزمایشگاه ویروس شناسی بیمارستان مسیح دانشوری اما در گفت وگو با شبکه خبر بدون آن که به گونه جهش یافته ویروس کرونا در انگلیس اشاره کند، گفته است ویروس ها همیشه دچار تغییراتی می شوند به طوری که اکنون، هم میزان سرایت ویروس افزایش یافته و هم ویروس دچار جهش شده، در نتیجه بهتر و سریع تر منتقل می گردد؛ اما اگر بخواهیم بگوییم ویروس مرگ آورتر شده، هنوز شواهدی وجود ندارد.

جهش می تواند هر جای جهان روی دهد

احسان مصطفوی، رئیس مرکز بیماری های نوپدید و بازپدید انستیتو پاستور

جهشی که گفته می گردد در مورد ویروس کرونای در گردش در انگلستان رخ داده بر اساس نمونه ای است که حدود سه ماه قبل گرفته شده و اکنون بعد از انجام مطالعات تکمیلی، نتایج آن اعلام شده است.

مطالعات نشان داده سرایت پذیری ویروس احتمالا تا 70 درصد بیشتر شده به این معنی که با این جهش، یک فرد آلوده می تواند نسبت به قبل تعداد افراد بیشتری را درگیر و بیماری را به آنها منتقل کند.

البته موضوع جهش ویروس کرونا فقط مختص انگلستان نیست، چراکه موارد مشابهی در دانمارک، ایتالیا، بلژیک و استرالیا نیز گزارش شده که نشان می دهد اگر بپذیریم جهشی در ویروس رخ داده، یعنی فرصت مناسبی داشته تا به نقاط مختلف جهان برود.

اما خبر امیدوارنماینده این است که تابه حال شواهدی دال براین که این جهش باعث افزایش بیماری زایی ویروس و ایجاد فرم کشنده و شدیدتر بیماری شده باشد وجود ندارد، گرچه هنوز احتیاج به مطالعات تکمیلی است.

همچنین ویروس شناسان مطرح نموده اند جهش روی داده در ویروس احتمالا نمی تواند بر اثربخشی واکسن کرونا تأثیر چندانی داشته باشد، بنابراین واکسن های تولیدشده علیه ویروس جدید هم می تواند کارایی داشته باشد.

بااین حال باید همچنان شکیبا باشیم و منتظر بمانیم تا اخبار تیم های تحقیقاتی ازجمله تیم های سازمان جهانی بهداشت را که به انگلستان رفته اند، بشنویم.

مراقب جابه جایی های جمعیتی باشیم

حمید سوری، اپیدمیولوژیست

این نخستین بار نیست که ویروس کووید 19 دچار جهش می گردد، چراکه این ویروس دائم در حال جهش است که خوشبختانه جهش ها تا به امروز برشدت بیماری زایی ویروس تأثیر چندانی نداشته است. درباره آنچه در انگلیس روی داده قطعا باید نگران باشیم، چراکه نگرانی جزو لاینفک همه اپیدمی هاست. اما منظور از نگرانی، ترس و وحشت مردم عادی نیست بلکه مقصود هوشیاری مدیریتی است، نه نگرانی اجتماعی.

ما اگر درباره ویروس جهش یافته صحبت می کنیم درواقع داریم یک پیغام جدی به سیاستگذاران یعنی کسانی که مدیریت اپیدمی را در دست دارند، می دهیم.

اکنون نکته مهم، مراقبت کامل در مورد جابه جایی های جمعیتی است، زیرا اگر فردی از منطقه ای که در آن ویروس جهش یافته وجود داشته به کشور ما سفر کند آن ویروس را با خود می آورد. پس کنترل ترددهای بین المللی باید تشدید گردد و مسؤولان نیز هوشیار باشند چون اگر غفلتی صورت گیرد این ویروس می تواند خیلی زود همه جهان را بگیرد.

اکنون در اغلب کشورهای جهان وقتی مسافری وارد کشور مقصد می گردد علاوه بر این که باید تست کرونای وی منفی باشد، باید 14 روز نیز در قرنطینه بماند که این قرنطینه در کشور ما چندان سفت وسخت گرفته نمی گردد. بنابراین ورود ویروس جهش یافته به کشورمان از این طریق احتمال دارد.

مشغول مطالعه ایم

محمدمهدی فیض آبادی - رئیس انجمن میکروب شناسی کشور

جهش ژنتیکی جزو ذات ویروس ها ازجمله ویروس کووید- 19 است و این جهش ها به طور مرتب در موجودات اتفاق می افتد.

بعضی از این جهش ها در جهت بیماری زاتر شدن ویروس ها عمل می نمایند و به عبارتی وحشی می شوند. بعضی از آنها اما جهش های برگشتی هستند به این معنی که ویروس ها بعد از وحشی شدن به فرم اولیه خود برمی گردند بنابراین ما در دانشگاه تهران مشغول مطالعه و آنالیز ویروس جهش یافته انگلیسی هستیم و می خواهیم بدانیم چه تغییراتی در ساختار ویروس روی داده و چه تبعاتی را می تواند در پی داشته باشد.

درواقع فعلا هرگونه اظهارنظر دراین باره را زود می دانیم و منتظریم تا آنالیز ها نشان دهد آیا تغییراتی که در ویروس کرونا در انگلیس ایجادشده در نمونه های ما نیز وجود دارد و آیا باید منتظر تکرار وقایع انگلیس در کشور خودمان باشیم یا خیر؟!

33 جهش ایرانی

محمدعلی ملبوبی، عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک

ما در پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک در حال رصد اوضاع در انگلیس هستیم، چون بدون رصد ویروس جهش یافته نمی توان گفت دقیقا با چه پدیده ای روبه رو هستیم. اما نکته غیرقابل انکار این که ویروس کرونا می تواند در مقیاس وسیع تکثیر گردد همان گونه که تابه حال 77 میلیون نفر را گرفتار نموده و میلیاردها ویروس در بدن افراد به وجود آورده است.

البته در مورد ویروس ها و جهش آنها باید گفت تکثیر همیشه همراه جهش است ولی بیشتر جهش ها خطرناک نیستند و فقط در موارد معدودی احتمال خطر وجود دارد. تا به امروز در جهان 718 جهش در ویروس کرونا گزارش شده که 33 مورد آن خاص ایران بوده و باکمال مسرت هیچ کدام از آنها خطرناک نبوده است.

این دومین بار است که ویروس کرونا در اروپا دچار جهش خطرناک شده و قدرت سرایت ویروس را تا 7 و 9 برابر افزایش داده است.

فعلاً این رخداد در انگلیس روی داده اما می تواند در هر جای دیگر جهان ازجمله کشور ما نیز اتفاق بیفتد بنابراین ما باید جهش ها را رصد کنیم تا بدانیم با چه مهاجمی طرف هستیم.

نکته مهم بعدی قضیه پیشگیری است که ستاد ملی مقابله با کرونا پس از رصد دقیق جهشی که رخ داده، باید موارد پیشگیرانه را طراحی کند و به مردم آموزش دهد.

مریم خباز - جامعه / روزنامه خبرنگاران