زنگ خطر تازه برای سد کرخه؛ کاهش 60 درصدی ذخیره آب بزرگترین سد ایران - فروشگاه های میهن

به گزارش خبرنگاران، سد کرخه که تاجی به طول سه هزار و 30 متر و ارتفاع 127 متر دارد و بزرگ ترین سد تاریخ ایران به شمار میرود و با حجم مخزنی به اندازه 7 میلیارد و 300 میلیون مترمکعب، بزرگ ترین دریاچهٔ مصنوعی ایران را ایجاد نموده است. حجم آب مخزن سد کرخه بزرگ ترین سد خاکی خاورمیانه و یکی از مهمترین منابع تامین آب شرب خوزستان به علت بارندگی کم در شرایط بحرانی قرار گرفته است.

ورودی آب به سد کرخه از ابتدای سال آبی جاری تا به امروز، نسبت به میانگین بلند مدت حدود 60 درصد کاهش داشته و ارتفاع آب در پشت سد به تراز 180 متر رسیده که 6 متر از تراز ورودی آب به نیروگاه ها نیز پایین تر است؛ از اینرو نیروگاه برق آبی سد کرخه از مدار خارج شده است.

نیروگاه کرخه از مدار خارج شده است

روی هر سد چند تراز شاخص داریم، یکی تراز نرمال است که با در نظر گرفتن آن؛ حجم مخزن سد کرخه 5 میلیارد و 273 میلیون متر مکعب است، تراز بعدی ارقام آبگیر نیروگاهی است که اگر سطح آب از آن اندازه پایین تر برود نیروگاه سد از مدار بهره برداری خارج می گردد. به همین علت نیروگاه برقابی سد کرخه از نیمه مهر 1400 از مدار بهره برداری و فراوری انرژی برقابی خارج شده است.

با این شرایط حجم آب قابل رهاسازی سد کرخه از مجموع حجم ذخیره فعلی قابل برداشت تا تراز حداقل تجربه شده طی دوران بهره برداری سد یعنی 250 میلیون متر مکعب باضافه پیش بینی حجم آب ورودی سد در بازه های زمانی پیش رو تا سرانجام سال آبی یعنی شهریور 1401 حاصل می گردد که حدود 400 میلیون متر مکعب خواهد شد.

شرایط سد کرخه بحرانی است

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان با اشاره به شرایط بحرانی سد کرخه گفت: در میان سد های استان خوزستان، شرایط موجودی منابع آب سد کرخه از سایر سد ها بحرانی تر است و ورودی این سد از ابتدای سال آبی جاری نسبت به میانگین بلندمدت حدود 60 درصد کاهش داشته است.

صدریان فر مطرح نمود: در حال حاضر تراز سطح آب مخزن سد کرخه نسبت به زمان مشابه سال قبل 20 متر پایین تر و از نظر حجمی یک میلیارد و 600 میلیون متر مکعب کمتر است.

ممنوعیت هر نوع کشت تابستانه در کرخه

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خوزستان اظهار کرد: بر اساس گزارش سازمان آب و برق خوزستان مبنی بر اعلام منابع آب حوضه های آبریز استان به ویژه در چهار حوضه اصلی کرخه، کارون، دز و مارون این سازمان درخواست تدوین الگوی کشت را از سوی سازمان جهاد کشاورزی خوزستان داشت.

خدارحم امیری زاده ادامه داد: جلسه شورای حفاظت منابع آب خوزستان با حضور معاون عمرانی استاندار برگزار و با آنالیز اندازه منابع آب موجود، منابع قابل تأمین برای کشت تابستانه مشخص شد.

در حوضه کرخه امکان تأمین آب برای هیچ گونه کشت فصلی وجود ندارد و منابع آب کنونی فقط کفاف تأمین آب شرب و باغات دائمی را می دهد.

بارش ها کمتر از میانگین بود

عباس صدریان فر مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان نیز در تشریح شرایط سد های چهار حوضه آبریز کارون، کرخه، دز و مارون، اظهار کرد: در سال آبی جاری بارش های به وقوع پیوسته تقریباً در تمامی حوضه های آبریز منتهی به خوزستان کمتر از میانگین بلند مدت بود.

وی اضافه نمود: بعلاوه اندازه بارش ها در ماه های اسفند و فروردین که مهمترین ماه ها برای آبگیری مخازن سدهاست، بارش ها کاهش بیشتری پیدا می کرد به طوری که در فروردین سال جاری عملاً هیچ بارشی به وقوع نپیوست.

مدیر عامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: آغاز سال آبی به گونه ای بود که حجم ذخایر سد های خوزستان بسیار کاهش یافته و در حداقل های ممکن قرار گرفته بود و حتی در بسیاری از سد ها از تراز مجاز بهره برداری نیز پایین تر قرار گرفته بودیم.

نگرانی بابت تامین آب 28 هزار راس دام سنگین منطقه

موضوع دیگر اینکه طبق اعلام سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در منطقه دشت آزادگان حدود 28 هزار راس دام سنگین و گاومیش وجود دارد که از آسیب پذیری خیلی زیادی در زمان قطع جریان پایه رودخانه کرخه در بازه های انتهایی برخوردار است و یکی از محرک های نارضایتی های اجتماعی و اتفاقات تابستان 1400 هم بودند.

مکاتبات و پیگیری هایی به وسیله وزارت جهاد کشاورزی و استانداری خوزستان انجام شده و علیرغم ارائه برنامه های اضطراری تدوین شده، هنوز اقدام عملی خاصی انجام نشده و این موضوع دامداران منطقه را نگران نموده است.

در بخش آب شرب چنانکه قبلا هم گفته شد، با اتصال آب شرب منطقه دشت آزادگان به خط غدیر مردم این منطقه از همان پایداری تامین آبی که در مرکز استان وجود دارد بهره مند خواهند شد، اما در مورد تامین آب دام های سنگین احتیاج به توجه ویژه و تسریع در اجرای طرح های اضطراری است.