قاچاق، ارمغان بیکاری در مرزها ، جوانترین استان چگونه رکورددار بیکاری شد؟ - فروشگاه های میهن

گروه مالی خبرنگاران-مهران شفاعتی؛ مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد، اما چه کنیم نه شغلی داریم که مزدش را بگیریم، نه نانی برای خوردن، نه آب شربی برای نوشیدن، در محرومیت به سر می بریم.

به در های زنگ زده و کهنه کارگاه ها و کارخانه های فراوریی شهر می نگریم که سال هاست با بی فکری مسئولانمان یکی پس از دیگری شش قفله شده اند. حالا مجبوریم زیر سایه تعطیلی آن ها از قانون سرپیچی کنیم و به فکر راهی برای پر کردن جیب های تار عنکبوت بسته خود باشیم!

اگر شما هم در شهر های مرزی زندگی می کنید یا حداقل مدتی زندگی نموده باشید حتما جملات بالا به گوشتان خورده است.

سال هاست سرنوشت جمعیت 8 میلیون نفر از مرز نشینان کشورمان با بیکاری گره خورده و این گره در حال کور شدن است. شاید شکل گیری گروه های تروریستی، قاچاق، مصرف بالای مواد مخدر، نتیجه تعطیلی کارخانه های مرزی باشد که علاوه بر امنیت مردم، جان سربازان ما را هم به خطر می اندازد به طوری که هر روز با خبر شهادت مرزبانان، صبح خود را آغاز می کنیم.

با توجه به وجود کشور های مصرف کننده ای، چون عراق و افغانستان، مناطق مرزی ایران باید به کانون تجارت تبدیل می شد، اما در حال حاضر بیکاری به معضل اجتماعی-امنیتی تبدیل شده است.

همچون روز های داغ تابستانی، بازار قاچاق کالا در شهر های مرزی هم داغ است و بخش مهمی از اقتصاد مردم این مناطق را به خود اختصاص می دهد به طوری که طبق گفته علی مویدی خرم آبادی رئیس ستاد مقابله با قاچاق کالا و ارز سالانه حدود 12 میلیارد دلار کالای قاچاق وارد کشور می گردد.

در حالی که طبق گزارش کمیسیون تحقیق و تفحص مجلس، این آمار به 25 میلیارد دلار در سال می رسد که این اختلاف آماری 13 میلیارد دلاری در دو سازمان مذکور نشان دهنده یک معضل عظیم در زمینه مبارزه با قاچاق کالا و ارز در کشور است.

طبق گفته کمیسیون تحقیق و تفحص مجلس، 22 تا 33 درصد از کالا های وارداتی مربوط به قاچاق بوده که فقط 1 تا 8 درصد آن توسط دستگاه های دولتی کشف و حدود 95 درصد کالای قاچاق از مبادی رسمی و غیر رسمی وارد بازار داخل می شوند.

طبق آمار این کمیسیون، 5 درصد قاچاق کل کشور از مبادی غیر رسمی وارد می شوند.

علی مویدی خرم آبادی می گوید: تنها راه امنیت فراوری، تجارت و صنعت کشور مبارزه با قاچاق است.

اما بدون شک یکی از ارکان اساسی مبارزه با قاچاق کالا در گرو ایجاد اشتغال برای مرزنشینان و توجه ویژه به صنعت نوار مرزی کشور است و سیستان و بلوچستان هم مسائل زیادی در زمینه فراوری دارد.

رود هیرمند خشک شد و اقتصاد سیستان را به بیابانی بی آب و علف تبدیل کرد. مالی که برپایه کشاورزی بود حالا مردم این منطقه را چشم به راه یاری مسئولین نموده، اما گویا آبی از طرف مسئولین گرم نمی گردد.

مسئولان صنعت و معدن هر روز خبر از راه اندازی مجدد کارخانه های ورشکسته سیستان می-دهند در صورتی که در عمل اتفاق دیگری می افتد؛ براساس گزارش جدید مرکز آمار ایران در سال 98، بیشترین آمار بیکاری مربوط به سیستان و بلوچستان با رقم 15.2 درصد به ثبت رسیده است.

این در حالی است که سیستان و بلوچستان جوان ترین استان کشور محسوب می گردد و در بیشتر مواقع این جوانان برای کسب درآمد به قاچاق کالا روی می آورند.

بر اساس گفته حمیدرضا دهقانی نیا سخنگوی سازمان مبارزه با قاچاق کالا و ارز بیشترین پرونده های قضایی مرتبط با قاچاق به استان سیستان و بلوچستان تعلق دارد.

با توجه به از بین رفتن فعالیت های مالی همچون کشاورزی در این استان، باید به صنعت توجه ویژه تری داشت تا زمینه اشتغال برای جوانان فراهم گردد، اما طی سال های اخیر تعداد زیادی از کارخانه ها تعطیل شدند و کارگران خود را اخراج کردند.

کارخانه های لبنی، سنگبری، تایر سازی و آرد نیمروز سیستان از جمله صنایعی هستند که به دلیل نبود حمایت کافی از طرف مسئولین و بانک ها، ورشکسته یا تعطیل شده اند و با بیکاری مردم، زمینه را برای افزایش قاچاق فراهم نموده اند.

چرخ آسیاب کارخانه آرد نیمروز سیستان مدت هاست از حرکت ایستاده و حالا 200 کارگر را خانه نشین نموده. این کارخانه به عنوان تنها واحد فراوریی آرد این استان که با ظرفیت فراوری سالانه 46 هزار تن گندم توسط سازمان توسعه و گسترش وقت از محل اعتبارات دولتی در سال 76 آغاز به کار کرد، اما پس از ده سال مانند دیگر صنایع سیستان به خاک سیاه نشست!

آرد نیمروز تنها واحد فراوریی این شهرستان که قرار بود دوای درد بیکاری جوانانش باشد، با واگذاری آن به بخش خصوصی به یک درد عظیم و یک کارنامه سیاه برای مسئولان صنعت و معدن سیستان و سازمان خصوصی سازی تبدیل شد.

حسین آزاده مدیرعامل واحد فراوریی آرد نیمروز سیستان می گوید: احیای مجدد این کارخانه نیازمند موافقت سازمان غله است.

او با بیان این که علت تعطیلی کارخانه اقساط و بدهی های زیادش بود ادامه داد: از آنجایی که ماهانه باید اقساط پرداخت می شد و کارخانه فراوری نداشت با تعطیلی روبرو شد، جلسه ای در استانداری نیز گرفته شد تا کارخانه راه اندازی گردد، اما همچنان محقق نشد و منتظر موافقت سازمان غله هستیم.

حسین آزاده می گوید: فعال سازی این کارخانه منجر به اشتغالزایی برای 200 نفر از افراد جویای کار می گردد.

او در انتها می گوید: کارخانه آرد سیستان تاثیر بسزایی در رونق فراوری و بازار آرد منطقه دارد. اکنون به دلیل تعطیلی این کارخانه، گندم کشاورزان سیستان با هزینه های زیاد به زاهدان حمل و پس از آرد شدن دوباره به این منطقه برگشت می گردد که در صورت راه اندازی مجدد کارخانه، علاوه بر کاهش هزینه ها، زمینه اشتغال شمار زیادی از مردم منطقه فراهم خواهد شد و ماهانه بیش از 4 میلیارد تومان در هزینه حمل به نفع دولت می گردد.

قصه دردناک تعطیلی واحد های فراوریی تنها متعلق به سیستان نیست. بسیاری از کارخانه های مرزی همچون لاستیک سازی خوزستان، کار پمپاژ دشت سیروان، شرکت توسعه دهستان و سیمان ایلام، کیمیا کاران و پارمیکو خراسان جنوبی، نیشکر هفت تپه و... به دلایل مختلفی همچون خصوصی سازی، نبود بازار فروش، ناتوانی در تامین نقدینگی به ورشکستکی دچار شدند و زمینه را برای افزایش قاچاق در شهر های مرزی فراهم آوردند.

موضوع بیکاری جوانان مرزنشین آنقدر نگران کننده است که محمد محبی دبیر کمیسیون ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در استان سیستان و بلوچستان می گوید: در حال حاضر علاوه بر سیستان، تمامی مرز های کشور درگیر پدیده قاچاق به ویژه سوخت شده است.

نوار مرزی کشورمان از چنان ظرفیت بالایی برخوردار است که بایستی دروازه فراوری و صادرات باشد، اما در حال حاضر به مامن قاچاق تبدیل شده است.

نبود عزم جدی در مبارزه با بیماری دردناک قاچاق توسط مسئولین، تعطیلی هر روزه کارخانه های مرزی، بیکاری روزافزون مردم مرزنشین کشورمان و در نهایت ارزان بودن کالای قاچاق در برابر کالا های فراوریی دست به دست هم می دهند تا اقتصاد کشور را به نابودی بکشانند.

به طور کلی قاچاق پدیده شومی است که ضربه مهلکی به اقتصاد کشور وارد می نماید و خسارت های زیادی را همراه خود دارد. بیکاری بسیاری از مردم محروم مرزی به این پدیده خطرناک دامن زده است که می توان با راه اندازی مجدد بسیاری از کارخانه ها در این مناطق، از صدمات جبران ناپذیر آن جلوگیری به عمل آورد و مانع نابودی صنایع مختلف به واسطه این سم مهلک شد.